Od 2021 roku półki w polskich sklepach zostały obciążone nie tylko przez nowe produkty, ale także nowe opłaty. Jedną z nich jest podatek cukrowy, który wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2021 roku. Oznacza on jednak wiele zmian zarówno dla firm, jak i dla konsumentów.
Podatek cukrowy – co to? Definicja
Podatek cukrowy, znany również jako opłata cukrowa czy podatek od cukru, jest nową daniną stosowaną w przypadku napojów zawierających substancje słodzące lub kofeinę i taurynę. Według organów władzy główną motywacją do jego wprowadzenia było zachęcenie konsumentów do wybierania produktów bez dodatku dużej ilości cukru czy słodzików. Z kolei ci klienci, którzy jednak zdecydują się na wybór słodkich napojów, dzięki podatkowi cukrowemu mają zasilać przychód Narodowego Funduszu Zdrowia. Z opłaty cukrowej pozyskanej dla tego organu mają być finansowane działania edukacyjne, profilaktyczne, a także związane z poprawą stanu zdrowia pacjentów z nadwagą oraz otyłością.
Jakie produkty obejmuje podatek cukrowy? Pełna lista
Podatek cukrowy obejmuje szeroką gamę napojów słodzonych. W praktyce jednak na liście produktów objętych tą opłatą jest wiele wyjątków. Wśród nich są:
- Wyroby medyczne
- Suplementy diety
- Preparaty medyczne, produkty przeznaczenia medycznego oraz pożywienie do dalszego żywienia niemowląt
- Wyroby akcyzowe, np. alkohole
- Napoje z co najmniej 20-procentowym udziałem soku warzywnego lub owocowego, pod warunkiem, że zawierają one mniej 5 gramów cukru w 100 ml napoju.
- Roztwory węglowodanowo-elektrolitowe, które mają mniej niż 5 gramów cukru w 100 ml napoju.
- Produkty, których głównym składnikiem jest mleko lub produkty mleczne.
Co ważne, podatek cukrowy stosuje się nie tylko do napojów słodzonych cukrem, ale także słodzikami.
Kto musi zapłacić podatek cukrowy?
Według przepisów prawa podatek cukrowy mają płacić dwa rodzaje jednostek. Są to:
- Podmioty sprzedające napoje do punktów sprzedaży detalicznej albo prowadzące sprzedaż detaliczną napojów w przypadku: producenta, podmiotu nabywającego napoje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub importera napoju
- Zamawiający, w przypadku gdy skład napoju objętego opłatą stanowi element umowy zawartej przez producenta a dotyczącej produkcji tego napoju dla zamawiającego.
W praktyce jednak koszty tego podatku zostały przez producentów i inne objęte ustawą podmioty przerzucone na konsumentów. Opłata cukrowa sprawiła zatem, że przez większe koszty produkcji słodzonych napojów ich ceny uległy gwałtownemu podwyższeniu.
Wysokość podatku cukrowego – kwoty
Na podatek cukrowy składają się niejako dwie części opłat. Pierwszą jest opłata stała, czyli 50 groszy za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju, lub za zawartość w jakiejkolwiek ilości co najmniej jednej substancji słodzącej. Z kolei drugim z elementów podatku cukrowego jest opłata zmienna w wysokości 5 groszy za każdy gram cukru powyżej 5 gramów w 100 ml napoju. Dodatkowo w przypadku napojów z zawartością kofeiny i tauryny doliczana jest jeszcze opłata 10 groszy na litr napoju. Nie oznacza to jednak, że opłaty nie można zmniejszyć – jej obniżką są objęte wszystkie napoje, które zawierają co najmniej jedną piątą soku owocowego w swoim składzie. W ich przypadku zastosowanie ma wyłącznie część zmienna opłaty. Maksymalnie podatek cukrowy może wynieść 1,2 złotego na litrze napoju.
